Bệnh Hoại Tử Gan Tụy Cấp - AHPND (EMS): Cơn ác mộng từ tôm giống

AHPND (EMS): Kẻ sát thủ thầm lặng trên tôm giống

Bạn có biết rằng chỉ cần một con giống nhiễm AHPND (Acute Hepatopancreatic Necrosis Disease), hay còn gọi là bệnh hội chứng chết sớm EMS (Early Mortality Syndrome), có thể phá hủy toàn bộ ao nuôi của bạn trong vài ngày? Đây không chỉ là một căn bệnh nguy hiểm, mà còn là cơn ác mộng đang đẩy không ít người nuôi tôm vào cảnh trắng tay.

AHPND không đến từ đâu xa – nó nằm ngay trong những con giống mà bạn lựa chọn. Nếu bạn vẫn đang tin tưởng vào những lời quảng cáo hào nhoáng hoặc không kiểm tra giống một cách kỹ lưỡng, thì chính bạn đang mở cửa mời AHPND bước vào ao nuôi của mình.

Cơ sở lý thuyết Bệnh Hoại Tử Gan Tụy Cấp AHPND - Hôi chứng chết sớm EMS

Các chủng chủ yếu gây ra bệnh Hoại Tử Gạn Tụy Cấp được xác định là Vibrio trong  đó có các tác nhân thường gặp là: V. Parahaemolyticus, V. Harveyi, V. Punensis, V. Owensii…có chứa Plasmid pVA1 - mã hóa độc tố PirA - PirB là 2 độc tố chính gây ra hội  chứng chết sớm khiến tốc độ chết của Tôm rất nhanh và tỷ lệ chết lên đến hơn 90%.

• Độc tố PirA liên kết với các phối tử trên màng  tế bào và các thụ thể tạo điều kiện nhận biết mục tiêu cụ thể trên màng tế bào chủ.

• Độc tố PirB gây chết màng tế bào vật chủ thông qua việc hình thành các lỗ trên màng tế bào, tham gia vào các tương tác Protein-Protein và protein - phối tử.

• Pir, PirB liên kết với biểu mô tế bào Gan tụy dân  tới quá trình Oligome hóa hình thành lỗ hổng và gây chêt tế bào.

Thực trạng tôm giống nhiễm AHPND: Lỗi từ đâu?

• Tôm giống kém chất lượng: Không ít công ty sản xuất giống đưa ra thị trường những con giống mang mầm bệnh, không qua kiểm định hoặc kiểm tra chỉ mang tính hình thức.

• Kiểm tra giống thiếu minh bạch: Nhiều đơn vị giống từ chối cho phép người nuôi xét nghiệm độc lập giống, buộc bạn phải tin vào kết quả họ tự công bố.

• Bệnh không thể thấy bằng mắt thường: AHPND không để lại dấu hiệu rõ ràng trên tôm giống ban đầu. Nhưng khi đã bùng phát, chỉ sau 2-5 ngày, bạn sẽ thấy hàng loạt tôm chết, gan tụy tổn thương nặng nề và không còn cách cứu chữa.

Hậu quả này không phải do tôm giống, mà do những quyết định thiếu trách nhiệm từ những công ty giống và cả sự chủ quan của người nuôi.

Tại sao AHPND là cơn ác mộng lớn nhất của người nuôi tôm?

• Tỷ lệ chết cao: Bệnh AHPND có thể giết chết 70-100% tôm trong ao chỉ trong vài ngày.

• Không thể điều trị: Hiện nay chưa có thuốc đặc trị cho bệnh AHPND. Một khi đã nhiễm, gần như không có cách nào cứu vãn.

• Lan truyền nhanh: Vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus mang độc tố gây bệnh dễ dàng lây lan qua nước, thức ăn, hoặc dụng cụ không được vệ sinh.

• Thiệt hại kinh tế nghiêm trọng: Một vụ nuôi thất bại không chỉ là mất trắng vốn đầu tư, mà còn kéo theo gánh nặng nợ nần và mất niềm tin vào nuôi tôm.

Người nuôi tôm: Đừng tự đẩy mình vào rủi ro!

•  Kiểm tra giống – Hãy làm điều đó đúng cách:

  • Đừng chỉ dựa vào lời hứa của nhà cung cấp giống. Yêu cầu xét nghiệm độc lập tại các phòng lab uy tín.

  • Sử dụng các phương pháp hiện đại như RT-PCR để phát hiện Vibrio parahaemolyticus mang độc tố PirA/PirB – nguyên nhân chính gây ra AHPND.

•  Chọn nhà cung cấp minh bạch:

  • Hãy đặt câu hỏi: Nếu giống thực sự sạch, tại sao nhà cung cấp lại ngại kiểm tra độc lập?

  • Chỉ chọn giống từ những đơn vị có uy tín, cam kết rõ ràng về chất lượng và cho phép bạn xét nghiệm trước khi mua.

• Quản lý môi trường ao nuôi:

  • Xử lý nước triệt để: Lọc nước, khử trùng và sử dụng vi sinh để kiểm soát vi khuẩn gây bệnh.

  • Dụng cụ vệ sinh sạch sẽ: Khử trùng kỹ lưỡng các thiết bị trước và sau khi sử dụng để tránh lây lan bệnh.

• Đầu tư cho giống sạch – Đừng tiếc chi phí nhỏ để tránh tổn thất lớn:

  • Chi phí kiểm tra giống là khoản đầu tư bắt buộc để bảo vệ toàn bộ vụ nuôi.

  • Một con giống bệnh không đáng để bạn đánh đổi cả ao nuôi, tài sản và tương lai của mình.

Các công ty giống: Đừng làm kẻ tiếp tay cho AHPND

• Trách nhiệm không thể bỏ qua: Đưa ra thị trường giống nhiễm bệnh không chỉ phá hủy uy tín của bạn mà còn làm tổn hại đến toàn ngành nuôi tôm.

• Minh bạch là cách duy nhất: Hãy chứng minh chất lượng giống bằng cách cho phép người nuôi kiểm tra độc lập.

• Đặt chất lượng lên hàng đầu: Đừng biến lợi nhuận trước mắt thành cái giá phải trả cho sự suy thoái của ngành nuôi tôm.

Đừng để AHPND quyết định số phận của vụ nuôi tôm

AHPND không chỉ là một căn bệnh, mà là lời cảnh tỉnh cho toàn bộ người nuôi tôm. Đừng để những con giống nhiễm bệnh phá hủy mọi công sức và tài sản của bạn. Người nuôi tôm cần nâng cao nhận thức, chọn giống sạch, kiểm tra kỹ lưỡng và từ chối hợp tác với những đơn vị giống thiếu trách nhiệm.

Còn các công ty giống, đã đến lúc đặt trách nhiệm lên hàng đầu. Mỗi con giống sạch bạn đưa ra thị trường không chỉ là sản phẩm, mà là hy vọng của hàng nghìn người nuôi tôm. Hãy minh bạch, hãy trung thực, và hãy cùng bảo vệ “miếng cơm manh áo” của người nuôi tôm!